جستجوی علمی یکی از مهم ترین کاربردهای اینترنت برای محققان و پژوهشگران است اما انجام یک جستجوی علمی موفق نیازمند اطلاع از چگونگی کارکرد موتورهای جستجو و انتخاب کلیدواژه های مناسب است. در این مطلب به چگونگی و موارد مهم در یک جستجوی علمی موفق پرداخته ایم.

حتما برای شما هم بسیار اتفاق افتاده که نیازمند اطلاعات علمی درباره موضوع خاصی باشید. برای یک پروژه کلاسی در جستجوی مطلبی جدید باشید. برای انتخاب عنوان پایان نامه در حال امکان سنجی یک عنوان پیشنهادی باشید. یا برای نوشتن مقاله تان در پی یافتن کارهای علمی انجام شده و مرتبط باشید. تمامی این موارد احتمالا شما را رهسپار دیار جستجوی علمی خواهد کرد.

جستجوی مقالات در اینترنت

ممکن است کتابخانه ی دانشکده و ژورنال هایی که اشتراک آنها موجود است، کتابخانه ی شهر یا آرشیو مقالات استاد شما شروع مناسبی به نظر برسد اما محدودیت های بسیاری هم در این میان وجود دارد. مهم ترین عاملی که کارایی این قبیل جستجوها را محدود می کند ناقص بودن آنها است. به احتمال بسیار زیاد کتابخانه دانشگاه بعضی ژورنال های معتبر رشته شما را مشترک نیست یا آرشیو سال های قبل آنها را ندارد. کتاب های جدید هنوز به کتابخانه نرسیده اند و ...

اما راه مطمئن تری هم برای جستجوی علمی وجود دارد. اینترنت منبعی بی انتها، همیشه در دسترس و همواره در حال به روز شدن است. اما این منبع چالش های خاص خود را برای جستوگر به همراه دارد و دست یافتن به مطالب مفید و مناسب در این دریای بی کران در بیشتر موارد آسان نیست.

در این مطلب و مطالب بعدی از همین سری قصد داریم به این مهم پرداخته و شما را با روش های جستجوی علمی در اینترنت آشنا کنیم. اما قبل از شروع جستجو باید بدانیم هدف ما از این جستجو چیست.

اول اینکه ممکن است شما در جستجوی مطلبی برای یادگیری یک موضوع علمی یا جزییات آن هستید. به عنوان مثال تحقیقی با عنوان “شبیه سازی مونت کارلو” یا “روش های جلوگیری از زنگ زدن فلزات” از شما خواسته شده است و شما می خواهید مطالبی مناسب برای یادگیری و ارائه پیدا کنید. در این حالت آنچه مورد نظر است نام و شرح مختصری از روش های موجود و در صورت لزوم چند مثال از هر روش است.

بهترین مکان برای شروع جستجوهای علمی از این دست موتور جستجوی گوگل است و به طور معمول یکی از اولین نتایج جستجو شما را به دایره المعارف معروف ویکی پدیا هدایت خواهد کرد.

گوگل و ویکی پدیا

 ویکی پدیا معمولا اطلاعات کلی و اولیه درباره موضوع تحقیق شما را به دست می دهد و شما را با کلیات و کلید واژه های مهم در مبحث شما آشنا می سازد. خوب، شما قدم مهمی را در تکمیل جستجوی علمی خود برداشته اید و یک دید کلی از گزارش نهایی خود به دست آورده اید. حال باید مسیر جستجوی خود را با توجه به اطلاعاتی که به دست آورده اید به طور دقیق تر تعیین کنید و تصمیم بگیرید که آیا می خواهید بر یکی از زیرشاخه های مبحث تمرکز  کنید و آن را بسط دهید، به طرح مزایا و معایب هر روش و مقایسه آنها بپردازید یا برای هر روش مثال هایی ارائه دهید تا به طور عملی خواننده را با موضوع آشنا کنید. هر کدام از این انتخاب ها شما را وادار خواهد کرد تا جستجوهای جدید ی انجام دهید و مطالب بیشتری را بررسی کنید.

در جستجوی علمی مطالب می بایست به چند نکته توجه داشته باشید

- زبان علمی بین المللی در دنیای امروز انگلیسی است و جستجوهایی به این زبان معمولا بهترین و مرتبط ترین نتایج را به دست می دهند. در مورد مباحث نوین علمی ممکن است دسترسی به مطلبی به زبان فارسی که اطلاعات مورد نظر شما را در بر داشته باشد بسیار دشوار یا غیرممکن باشد

- در موتورهای جستجو مانند گوگل چند کلید واژه ای که برای جستجو وارد می کنید تنها پارامتر تعین شده توسط شما هستند و لذا اهمیت بسیار بالایی دارند. پس بسیار مهم است که واژه هایی را برای جستجو انتخاب کنید که جستجوی شما را هرچه بیشتر محدود و  بر مطالب مرتبط متمرکز کنند. به عنوان مثال جستجوی Monte Carlo به تنهایی شما را با انبوهی اطلاعات نامربوط درباره ی منطقه ای به همین نام در فرانسه مواجه خواهد کرد اما جستجوی Monte Carlo Simulation شما را به نتیجه دلخواه نزدیک تر می کند

- اضافه کردن بعضی کلمات عمومی ممکن است نتایج بهتری از جستجوی علمی شما به دست دهد به عنوان مثال

An Introduction to Monte Carlo Simulation

Principles of Monte Carlo Simulation

Applications of Monte Carlo Simulation

…

قابل ذکر است که گوگل به صورت خود کار کلمات عمومی مانند to, of, the و … را از جستجوی شما حذف میکند تا نتایج مناسب تری به دست دهد

- طریقه نمایش نتایج در موتورهای جستجو معمولا بر اساس ارتباط با کلید واژه های وارد شده توسط شما است. بنابرین نتایج به نمایش درآمده در صفحه اول معمولا بیشترین ارتباط و همبستگی را با مطلب مورد نظر شما دارند

- در موتور جستجوی گوگل بعد از انجام جستجو در نوار سمت چپ صفحه ابزاهایی برای سفارشی کردن جستجوی انجام شده وجود دارد. با انتخاب گزینه Show search tools از این نوار می توانید به این ابزارها دسترسی پیدا کنید و به عنوان مثال انتخاب نمایید تا فقط نتایج به روز شده در یک هفته، یک ماه یا یک سال اخیر نمایش داده شوند. این مورد به خصوص در زمانی که یک جستجوی علمی را بعد از مدتی تکرار می کنید و می خواهید تنها مطالب جدید را مشاهده کنید بسیر مفید است

- در بعضی موارد ممکن است مقالاتی به شکل مروری موضوع مورد نظر شما را بررسی کرده باشند که به این گونه مقالات Review Paper گفته می شود و خلاصه ای از تمامی تحقیقات انجام شده در رابطه با یک موضوع را مورد بررسی قرار می دهند. برای جستجوی این گونه مقالات می توانید از موتورهای جستجوی علمی و روش جستجوی مقالات که در بخش بعدی همین مطلب ارائه خواهند شد استفاده کنید

و درنهایت پاسخ پرسش ابتدایی. گوگل علامه ی دهر نیست. در واقع هیچ چیز نمی داند. کار گوگل تنها جستجوی بدون وقفه ی میلیارها صفحه ی وب در حال به روزرسانی و جای دادن اطلاعات حاصل در یک جدول بسیار عظیم است. هر وقت شما کلمه، تصویر یا صدایی را در گوگل جستجو می کنید گوگل بانک اطلاعاتی خود را جستجو و نتایج مناسب به همراه چند تبلیغ متناسب به شما نشان می دهد و شما را شگفت زده می کند